1,2,3) Əlif/1, Lam/30, Ra/200.[#299] Bu Bizim, insanları öz Rəbbinin izni ilə/məlumatı daxilində zülmətdən nura; ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olanın, tərifə layiq olanın; göylərdə olan şeylər, yer üzündə olan şeylər Özünə məxsus olan Allahın yoluna çıxartmağın üçün sənə nazil etdiyimiz bir kitabdır. Və dünya həyatını axirətdən üstün tutan, Allahın yolundan döndərən və onun əyriliyini istəyən kafirlərin [Allahın məbud və rəbb olduğunu bilə-bilə inkar edən kəslərin], şiddətli bir əzabdan ötrü vay halına! Bax bunlar, çox uzaq bir azğınlıq içindədirlər.
4) Və Biz onlara, [Allahın əmrlərini] açıqca meydana qoysun deyə, hər bir peyğəmbəri yalnız öz qövmünün dilində göndərdik. Artıq, Allah dilədiyini/diləyəni azdırar, dilədiyini/diləyəni də doğru yola yönəldər. Və O, ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olandır, ən yaxşı qanun qoyan, pozulmağın qarşısını yaxşı alan/möhkəm edəndir.
5) Və and olsun ki Musanı, "Qövmünü zülmətdən nura çıxart, onlara Allahın günlərini [yadlarına salmaqla] öyüd-nəsihət ver" deyə ayələrimizlə elçi göndərdik. Şübhə yox ki, bunda, çox səbr edən və özünə verilən nemətlərin əvəzini çox-çox ödəyən hər kəs üçün nə qədər işarətlər/nişanələr vardır.
6,7) Və bir vaxt Musa öz qövmünə demişdi ki: "Allahın sizə olan nemətini xatırlayın; o vaxt O, sizə ən pis işgəncələr edən, oğullarınızı öldürən; təhsilsiz, tərbiyəsiz saxlayıb cahil [qara] bir kütləyə çevirərək zəiflədən və qadınlarınızı utanca boğan Firon ailəsindən qurtardı. Və bax bunda, Rəbbiniz tərəfindən sizə çox böyük yıpranarak verəcəyiniz bir imtahan vardır. Və o vaxt Rəbbiniz elan etmişdi: "And olsun ki, sahib olduğunuz nemətlərin əvəzini versəniz, əlbəttə sizə [nemətimi] artıracağam, əgər nankorluq etsəniz, şübhəsiz ki, Mənim əzabım çox şiddətlidir."
8) Yenə Musa dedi ki: "Əgər siz və yer üzündəki kəslər, hamınız birdən küfr işləsəniz [Allahın məbud və rəbb olduğunu bilə-bilə inkar etsəniz/nankorluq etsəniz], yaxşı bilin ki, Allah həqiqətən çox varlı, heç bir şeyə möhtac olmayandır, təriflənən, tərifə layiq olandır."
9) Sizden əvvəlkilərin; Nuh qövmünün, Ad, Səmud və onlardan sonra gələn qövmlərin xəbərləri sizə gəlib çatmadımı? Onları Allahdan başqası bilməz. Elçiləri onlara açıq-aşkar dəlillərlə gəldi, onlar isə əllərini, elçilərin ağızlarına apardılar. Və: "Biz sizinlə göndərilən şeyi bilə-bilə inkar etdik/inanmadıq və şübhəsiz biz, bizi dəvət etdiyiniz şey haqqında qeyri-kafi məlumata sahibik və şəkk-şübhə içindəyik" dedilər.
10) Elçiləri dedi ki: "Göyləri və yeri yoxdan yaradan, sizi günahlarınızı bağışlamaq üçün çağıran və müəyyən bir müddətin sonuna qədər sizə möhlət verən Allah haqqında qeyri-kafi məlumatmı var?" Onlar: "Siz yalnız bizim kimi bir bəşərsiniz, bizi atalarımızın tapındıqlarından döndərmək istəyirsiniz. O halda, bizə açıq-aşkar bir dəlil gətirin!" dedilər.
11,12) Elçiləri onlara dedilər ki: "Biz, ancaq sizin kimi bir insanıq. Lakin Allah, qullarından dilədiyinə nemət verər. Və Allahın izni/xəbəri olmadıqca bizim sizə bir dəlil gətirməyimiz mümkün deyil. Onun üçün də inananlar işin nəticəsini yalnız Allaha tapşırsınlar. Və bizə yollarımızı göstərdiyi halda, niyə biz nəticəni Allaha tapşırmayaq! Və əlbəttə biz, bizə verdiyiniz əziyyətlərə dözəcəyik. Nəticəni tapşıranlar da yalnız Allaha tapşırsınlar."
13,14) Və kafirlər [Allahın məbud və rəbb olduğunu bilə-bilə inkar edən kəslər], elçilərinə: "Ya sizi həqiqətən yurdumuzdan çıxarıb qovacağıq, ya da siz mütləq bizim dinimizə/həyat tərzimizə qayıdacaqsınız!" dedilər. Rəbbi də elçilərinə: "Biz şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyənləri həqiqətən dəyişikliyə/məhvə məruz qoyacağıq və onlardan sonra sizi mütləq o yerdə yerləşdirəcəyik. Bu, məqamımdan və təhdidimdən qorxan üçündür" deyə vəhy etdi.
15,16,17) Elçilər, fəth istədilər. Bütün inadkar dikbaşlar da ziyana, zərərə məruz qalıb əzab çəkdi. Ardınca cəhənnəm vardır. Və o, irinli su ilə sulanacaq. İrinli suyu qurtum-qurtum içəcək, uda bilməyəcək. Və hər tərəfdən ona ölüm gələcək, lakin o heç ölməyəcək. Ardından da çox ağır bir əzab gələcəkdir.
18) Kafirlərin [Rəbbini bilə-bilə inkar edən/inanmayan kəslərin] insanların halı, onların əməlləri eynilə fırtınalı bir gündə küləyin şiddətlə sovurduğu külə bənzəyər. Qazandıqlarından heç bir şeyi əldə saxlaya bilməzlər. Bax bu, uzaq azğınlığın məhz özüdür.
19,20) Göyləri və yer üzünü Allahın haqq ilə əmələ gətirdiyini görmədinmi/heç düşünmədinmi? O istəsə, sizi yox edər və yeni bir xalq/yaradılış gətirər. Bu, Allah üçün çətin deyildir.
21) Onlar hamılıqla Allah üçün ortaya çıxdılar. Sonra da zəif olan kəslər, təkəbbürlü kəslərə: "Şübhəsiz ki, bizlər, sizlərə tabe olan kəslər idik. Yaxşı, indi siz, Allahın əzabından bir şeyi bizdən dəf edərsinizmi?" dedilər. Təkəbbür göstərənlər deyəcəklər: "Allah bizə bələdçi olsaydı, biz həqiqətən sizə bələdçi olardıq. Bizlər ağlayıb-sızlasaq və ya da səbr etsək bizim üçün fərqi yoxdur. Bizim üçün qaçacaq bir yer yoxdur" dedilər.
22,23) Və iş bitincə şeytan [İblis/zehin qabiliyyəti] onlara, "Şübhəsiz ki, Allah sizə gerçək vədi vəd etdi, mən də sizə vəd etdim, dərhal də xilaf çıxdım. Onsuz da mənim sizə qarşı heç bir məcburedici qüvvəm yox idi. Ancaq mən sizi çağırdım, siz də mənə cavab verdiniz. O səbəblə məni qınamayın, öz-özünüzü qınayın! Mən sizin dadınıza çata bilərəm, siz də mənim xilaskarım deyilsiniz! Şübhəsiz ki, mən əvvəlcədən məni Allaha şərik qoşmağınızı da qəbul etməmişdim" dedi. -Şübhəsiz, şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyənlər üçün ağrılı bir əzab var! İman edən və yaxşılaşdırmaq qayəsi ilə əməl işləyən kəslər də, Rəbbinin izni ilə/məlumatı daxilində, içində həmişəlik qalmaq üzrə, altından çaylar axan cənnətlərə girəcəklər. Oradakı salamlaşmalar və qarşılamalar "salam" olacaqdır.-
24,25) Görmədinmi/heç düşünmədinmi, Allah necə bir misal çəkdi? Gözəl bir söz, kökü möhkəm, qol-budağı göydə olan, Rəbbinin izni ilə/məlumatı daxilində hər an məhsul verən gözəl bir ağac kimidir. Və onlar öyüd alsınlar deyə, Allah insanlara belə misallar çəkir.
26) Pis bir sözün misalı isə yerdən qoparılmış, sabit qalmaq imkanı olmayan pis bir ağaca bənzəyər.
27) Allah, iman edənləri, bəsit dünya həyatında və axirətdə sabit bir sözdə/imanda sabitqədəm edər. Allah, şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyənləri da azdırar. Və Allah, dilədiyi şeyi edər.
28,29) Allahın nemətlərini nankorluğa dəyişənləri və qövmlərini dəyişikliyə/məhvə məruz qalma yurduna/cəhənnəmə daxil eləyənləri görmədinmi? Onlar cəhənnəmə daxil olacaqlar. O, necə də pis bir sığınacaqdır!
30) Və nankorlar, Onun yolundan azdırmaq üçün Allaha şəriklər qoşdular. De ki: "Bəhrələnin, artıq, şübhəsiz, dönüşünüz atəşə olacaq."
31) İman gətirən bəndələrimə de: Səlat etsinlər [maddi və zehni baxımdan dəstək olsunlar; cəmiyyəti maarifləndirmə qurumlarını qursunlar-yaşatsınlar] və alış-veriş və dostluğun olmayacağı bir günün gəlişindən əvvəl, özlərinə ruzi olaraq verdiyimiz şeylərdən açıq və gizli olaraq Allah yolunda xərcləsinlər/yaxınlarının ehtiyaclarını təmin etsinlər."
32,33,34) Allah, göyləri və yeri yaradan, göydən su endirib onunla sizin üçün ruzi olaraq müxtəlif meyvələr bitirəndir. Və Allah, əmri ilə dənizdə üzüb getmələri üçün gəmiləri sizə tabe etdi/sizin istifadənizə uyğun xüsusiyyətlərdə yaratdı, çayları da sizə ram etdi. Davamlı olaraq dönüş halında olan günəşi və ayı da sizin əmrinizə verdi/onları da istifadənizə uyğun xüsusiyyətlərdə yaratdı. Gecəni və gündüzü də sizin ixtiyarınıza verdi. Və O, Ondan istədiyiniz hər şeydən sizə verdi. Allahın nemətini saymaq istəsəniz də sayıb qurtara bilməzsiniz! Şübhəsiz ki, insan həqiqətən çox səhv; öz zərərinə olan əməli işləyən, çox nankor biridir.
35,36,37,38,39,40,41) Və bir zaman İbrahim: "Ey Rəbbim! Bu şəhəri əmin-amanlıq yeri et! Məni və oğullarımı bütlərə tapınmaqdan uzaq et! Ey Rəbbim! Şübhəsiz ki, bütlər insanların bir çoxunu yoldan çıxartdılar. İndi kim arxamca gəlsə, artıq o, şübhəsiz ki, məndəndir; kim mənə qarşı gəlirsə... Artıq, Sən, şübhəsiz ki, çox bağışlayan və çox rəhm edənsən. Rəbbimiz! Şübhəsiz ki, mən övladlarımdan bir hissəsini səlat etmələri [maddi və zehni baxımdan dəstək olmaq; cəmiyyəti maarifləndirmə qurumlarını qurmaq-yaşatmaq] üçün, Sənin Toxunulmaz evinin yanında, əkinsiz bir vadiyə yerləşdirdim. Rəbbimiz! Verdiyin nemətlərin əvəzini ödəmələri üçün artıq Sən də insanlardan bir qisminin qəlblərini onlara yönləndir. Və onlara bəzi meyvələrdən ruzi ver. Rəbbimiz! Şübhəsiz ki, Sən bizim gizlediğimiz şeyləri və aşkar etdiyimiz şeyləri bilirsən. -Və yerdə və göydə heç bir şey Allaha gizli qalmaz.- Bütün təriflər, qocalıq çağımda mənə İsmail və İshaqı bəxş etmiş Allaha məxsusdur; başqasını tərifləmək olmaz. Şübhəsiz ki, Rəbbim duamı çox yaxşı eşidəndir. Ey Rəbbim! Məni səlat edən [maddi və zehni baxımdan dəstək olan; cəmiyyəti maarifləndirmə qurumlarını quran-yaşadan] biri et! Nəslimdən [gələnləri] də. Rəbbimiz! Duamı da qəbul et! Rəbbimiz! Hesabın qurulduğu gündə mənim üçün, anam-atam üçün və möminlər üçün bağışlanmaq lütf et!" demişdi.
42,43) Şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyənlərin etdiklərindən Allahın xəbərsiz olduğunu/bunlara qarşı laqeyd olduğunu sanma! Ancaq O, onlara, başlarını qaldırıb qaçacaqları, gözlərin hədəqəsindən çıxacağı bir günə qədər möhlət verir. Onların baxışları özlərinə dönməz və onların könülləri bomboştur.
44,45) Və sən insanlara, əzabın gələcəyi gün barədə xəbərdarlıq et. Artıq, şirk qoşaraq səhv; öz zərərinə olan əməli işləyən o kəslər, "Ey Rəbbimiz! Bizə yaxın bir vaxta qədər möhlət ver, Sənin dəvətini qəbul edək və elçilərə tabe olaq." deyərlər. -Daha əvvəl siz, sizin üçün bitişin/tükənişin/məhv olmağın olmadığına dair and içməmişdinizmi? Həm də siz, şirk qoşaraq özlərinə haqsızlıq edənlərin yurdlarında sakin oldunuz. Onlara nə etdiyimiz sizə açıq-aydın məlum olmuşdu. Və sizə misallar da vermişdik.-
46) Və həqiqətən onlar, hiylələrini qurdular. Onların hiylələri, Allahın yanındadır. Hiylələri, dağları yerindən oynadacaq olsa belə...
47) O halda əsla Allahın, Öz elçilərinə olan vədinə xilaf çıxacağını sanma! Şübhəsiz ki, Allah, ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olandır, günahkarı yaxalayıb cəzalandıraraq ədaləti təmin etmək prinsipinə sahibdir.
48,49,50,51) O gün, Allahın, hər nəfsə öz qazandığının əvəzini verməsi üçün, yer üzü başqa bir yer üzüylə dəyişdiriləcək, göylər də [həmçinin]. Və onlar, tək və gücünün qarşısında dayanmaq mümkün olmayan Allah üçün ortaya çıxacaqlar. O gün günahkarları zəncirlənmiş görəcəksən. Köynəkləri qətrandan olacaq, üz-gözlərini də atəş bürüyər. Şübhəsiz ki, Allah çox tez haqq-hesab görəndir.
52) Sənə nazil edilən bu Kitab, bununla onlara xəbərdarlıq edilsin, Allahın bir olan məbud olduğunu bilsinlər və pak ağıl sahibləri; anlayış qabiliyyəti olanlar öyüd alsınlar deyə insanlara bir təbliğdir.